O projekcie

Projekt OPUS: nt. Archeologia prawna Śląska i ziemi kłodzkiej (XIII-XVIII wiek),
nr 2020/39/B/HS3/02262, finansowany przez Narodowe Centrum Nauki,
realizowany na Wydziale Nauk Historycznych i Pedagogicznych Uniwersytetu Wrocławskiego.

Historyczny Śląsk (obecnie leżący w granicach Polski i Czech) oraz sąsiednia ziemia kłodzka to rejony niezwykle bogate w materialne zabytki dawnego prawa. Należą do nich zarówno te związane z miejscami obrad sądowych, ale także egzekwowania kar i wykonywania prawa zwyczajowego czy kary pozbawienia wolności, dokumenty, grafiki i dokumentacja fotograficzna. Region ten jednak nie został jeszcze szeroko wykorzystany w badaniach i pomimo swojej wyjątkowości, ze względu na zachowane źródła, nie jest szeroko znany w archeologii prawnej.

Celem prezentowanego projektu jest uzyskanie szerokiej bazy źródłowej; klasyfikacja, opracowywanie i udostępnianie zabytków dawnego prawa, znajdujących się na terenie historycznego Śląska i ziemi kłodzkiej od późnego średniowiecza po XVIII wiek. Będzie on oparty na podziale:

1. miejsca posiedzeń sądów w miastach i na wsi,
2. miejsca wykonywania kar z wyposażeniem,
3. narzędzia, miejsca i sprzęt do egzekwowania kar,
4. atrybuty, symbole i oznaki prawnego rytuału.

Drugim rezultatem będzie stworzenie dostępnej na całym świecie, bezpłatnej bazy danych połączonej z witryną internetową. Każdy z zachowanych zabytków zostanie utrwalony w formie fotografii, opatrzony opisem w językach polskim i angielskim wraz z praktycznym sposobem jego funkcjonowania. 

Trzecim wynikiem projektu będzie monografia. Będzie ona zawierała opis systemu prawnego obowiązującego na Śląsku i ziemi kłodzkiej od średniowiecza do zmian prawa karnego w XVIII wieku, normatywne i praktyczne funkcjonowanie prawa, opis zachowanych zabytków, ich praktycznego wykorzystania, a także aneks, w którym znajdą się przykłady zabytków. Monografię będzie można również bezpłatnie pobrać.

Projekt oparty jest na następującej bazie źródłowej: zabytki dawnego prawa, których nagromadzenie na tych dwóch obszarach przekracza ich liczbę w całej Polsce, archiwalia, historyczna ikonografia i fotografie z archiwów w Polsce, Czechach, Niemczech i Austrii. Zastosowana metodologia składa się z metod stosowanych w historii, prawie, archeologii i naukach o sztuce, zgodnie z doświadczeniem i wiedzą badaczy. Wyniki, przeprowadzonych w ramach projektu badań, mają wiele perspektyw. Po pierwsze, projekt stworzy solidną bazę danych, szczegółową monografię, a dzięki dwujęzycznej publikacji w Internecie wyników projektu, umożliwi ich szerokie umiędzynarodowienie. Po drugie, projekt otworzy w przyszłości możliwość kontynuowania podobnych prac w innych obszarach kraju. Wiele z nich wciąż czeka na odpowiednie badania w tej dziedzinie. Po trzecie, współpraca z Wojewódzkim Urzędem Ochrony Zabytków na danym terenie i aktualizacja lub wykonanie zupełnie nowych kart poszczególnych zabytków pozwoli na ich lepszą ochronę. Ponadto samorządy będą miały również dostęp do platformy internetowej, dzięki której będą mogły dowiedzieć się o specyfice określonej grupy zabytków na swoim terenie i wykorzystać je w promocji i popularyzacji atrakcji turystycznych i historycznych regionów.